ARC - alternatywa dla R-Time8

Zapewne każdy z Was słyszał o zegarku R-Time8, który swojego właściciela czyni bezspornym szczęśliwcem. Jakiś czas temu miałem okazję trzymać to cacuszko w rękach i zrysować schemat. Każdy zapewne sobie pomyśli: "jest schemat, więc do roboty!". Niestety, schemat nic nie da. Powód jest prosty: nigdzie nie można dostać serca R-Time8 - głównego scalaka! Czy zatem nic nie można zrobić? Można. Atari Real Clock jest zegarem zaprojektowanym z myślą o dostępności części, gdyż główny układ odliczający czas jest identyczny z tym, który zastosowany jest w komputerach Amiga. Dodatkowo napisany został handler autorstwa Qcyka/Dial umożliwiający współpracę ARC ze SpartaDOS X. Handlerek jest oczywiście do ściągnięcia (arclock.zip).

Spis elementów (wersja podstawowa):
- układ RTC72421 lub M6242B,
- układ 74LS138 (74HCT138),
- kwarc 32768Hz (X1),
- kondensatory: 20pF (C1), 4.7pF (C2) oraz 100nF i 10uF (tantal),
- trymer 7/30pF (C3),
- rezystory 47 i 470ohm (tylko w wersji z akumulatorkiem),
- diody 1N4148 (lub lepiej Schotky'ego np. BAT42) sztuk 1 lub 2 (patrz schemat),
- bateria 3V lub akumulatorek 3.6V,
- dodatki: płytka uniwersalna, podstawki, przewody.

Rys.1 Schemat ARC - część główna

Zegar można złożyć w trojaki sposób:
- jako oddzielny przejściowy kartridż,
- wmontować do środka innego karta np. SpartaDOS X,
- wmontować do środka Atari.

Z góry polecam sposób trzeci, bo pierwsze dwa mogą sprawić dużo problemów.

Rys.2 Schemat ARC - dekoder adresów

Nie zamierzam opisywać po kolei, jak podłączyć układ z magistralą Atarki, bo jest to bardzo proste. Wszystkie potrzebne sygnały (D0-D3, A0-A7, RW, O2, D5XX=CCTL, zasilanie) występują na gniedzie kartridża, którego wyprowadzenia chyba macie gdzieś rozpisane. Dla wersji wewnętrznej potrzebne sygnały występują (prócz jednego) na procku lub Anticu. Ten jedyny (D5XX) jest na 10. pinie układu 74LS138 (HCT138, HCTLS138). To tyle odnośnie montażu.

Rys.3 Schemat ARC - układy podtrzymania a) z baterią, b) akumulatorkiem

Jak to zatem działa...

Zegar posiada szesnaście rejestrów czterobitowych umieszczonych w adresach $D520-$D52F. Adres z tego zakresu dekoduje układ 74HCT138 oraz sam układ RTC. W zależności od stanu linii IOR i IOW układ albo zapisuje daną, albo ją odczytuje. Kwarc plus kondensatory taktują odliczanie czasu. Zasilanie nie wymaga chyba komentarza... I to wszystko.

ARC i wewnętrzna SpartaDOS X

Wewnętrzna SpartaDOS X (intSDX) od wersji 1.1 ma możliwość współpracy z zegarem ARC. Umożliwia eliminację dekodera adresów (74LS138), ponieważ taki został zaimplementowany we wnętrze GAL-a układu intSDX. Rysunek 4 pokazuje część schematu, na którym widać, które końcówki układu GAL20V8 to sygnały IOW oraz IOR podłączane bezpośrednio do RTC72421 lub M6242B.

Rys.4 intSDX i ARC (1)

Połączenie intSDX z ARC powoduje dodatkowo, że pin 2 układu RTC (sygnał CS) należy podłączyć na stałe do masy lub wykorzystać go do zabezpieczenia przed ewentualnym skasowaniem rejestrów zegara po włączeniu lub wyłączeniu zasilania Atari. W układzie takim należy zastosować dodatkowo układ CMOS 4093, a właściwie jedna bramkę z tego układu. I jeszcze mała uwaga: wejścia pozostałych bramek czyli 5, 6, 8, 9, 12, 13 układu 4093 należy podłączyć do masy lub VDD.

Rys.5 intSDX i ARC (2)

Dodatkowo istnieje możliwość wyłączenia zegara (np. w przypadku uruchamiania jakiegoś karta) zwierając wejścia 1 i 2 bramki do masy.

Pasiu/SSG

hardware.atari8.info © Pasiu/SSG, hosted: www.atari8.info